Xét tuyển ĐH 2023: Vì sao là cuộc đua bất lợi với thí sinh khối A?

Theo các chuyên gia về tuyển sinh của các trường ĐH, với phổ điểm các khối thi năm nay, dù điểm chuẩn từng ngành, từng trường có thể xê xích so với các năm trước, nhưng về cơ bản các ngành/trường tốp trên sẽ lấy từ mức 26 - 27 điểm trở lên cho các khối A và D; từ khoảng 22 điểm trở lên đến dưới 26 là không gian cạnh tranh cho thí sinh (TS) vào các trường/ngành tốp giữa.

Dựa trên nhận định này, Thanh Niên cùng tiến sĩ Phạm Thanh Hà, Trưởng phòng Đào tạo, Trường ĐH Giao thông vận tải, đã phân tích dữ liệu điểm thi các khối A00, A01, D07, D01 trong khoảng điểm từ 22,25 trở lên, để nhận định phần lớn TS trúng tuyển ĐH năm nay bằng tổ hợp nào.

Hình ảnh so sánh phổ điểm A00 với thí sinh thực của nhóm 3

Cuộc cạnh tranh đa chiều

Theo tiến sĩ Phạm Thanh Hà, năm 2022, TS tự chọn tổ hợp cho mình khi đăng ký nguyện vọng. Về nguyên tắc, các em sẽ chọn tổ hợp có tổng điểm cao nhất để xét tuyển. Năm 2023, các em không cần phải làm thao tác chọn tổ hợp nữa, mà chỉ chọn mã ngành. Khi các trường chạy chương trình xét tuyển, phần mềm sẽ tự chọn tổ hợp có điểm cao nhất cho TS.

Như vậy, tuy hình thức chọn tổ hợp khác nhau nhưng về cơ bản phương pháp xét tuyển là như nhau. Hiện 4 tổ hợp A00, A01, D07, D01 được dùng ở mức độ phổ biến nhất để xét tuyển vào ĐH. Trong đó, khối ngành kỹ thuật, khoa học tự nhiên (KHTN) xét các tổ hợp A00 (toán, lý, hóa), A01 (toán, lý, tiếng Anh), D07 (toán, hóa, tiếng Anh); khối ngành công nghệ, kinh tế, kinh doanh… cũng xét 3 tổ hợp vừa nêu và thêm tổ hợp D01 (toán, văn, tiếng Anh).

Trong 4 tổ hợp vừa nêu, tổ hợp D01 mang tính "đại chúng" cao nhất, do hầu hết TS dự thi kỳ thi tốt nghiệp THPT có cơ hội sử dụng tổ hợp này (do đều thi đủ cả 3 môn). Trên cơ sở dữ liệu mà tiến sĩ Hà tổng hợp, Thanh Niên thống kê được cả nước có 873.167 TS dự thi đủ 3 môn D01. Trong số này, có 555.906 TS chọn thi tổ hợp khoa học xã hội (KHXH), tuy nhiên nếu điểm cao thì TS hoàn toàn có thể cạnh tranh với các TS chọn thi KHTN để xét tuyển vào các ngành công nghệ, kinh tế, kinh doanh…; thậm chí cả với khối ngành kỹ thuật vì hiện nay một số trường kỹ thuật tuyển sinh cả khối D01. Còn TS dự thi đủ 3 môn toán, lý, hóa là 325.918 em.

Vì thế, chúng tôi đã xét phổ điểm 4 tổ hợp trên, trong khoảng điểm từ 22,25 trở lên, để xem xét khả năng đỗ ĐH của TS dùng tổ hợp nào là cao nhất.

Nếu trong khoảng điểm này trở lên, số TS A00 là 114.083 lượt; A01 là 94.475; D01 là 184.465, trong đó có 78.003 em chọn dự thi KHXH; D07 là 92.802. Nếu tính số thực TS dự thi thì có 257.285 TS cạnh tranh nhau trong khoảng điểm từ 22,5 điểm trở lên với nhóm 4 tổ hợp (sau đây gọi là nhóm 4) này. Còn nếu chỉ tính trong nhóm TS chỉ chọn KHTN khi thi tốt nghiệp, số thực mà các em phải cạnh tranh với nhau là 159.451 (cho cả 3 tổ hợp A00, A01, D07, sau đây gọi là nhóm 3). Như vậy, các thí sinh KHTN không chỉ cạnh tranh với nhau giữa các em có ưu thế (và chọn học) các môn tự nhiên, mà còn cạnh tranh với cả gần 100.000 TS từ KHXH "tràn" sang.

Hình ảnh so sánh phổ điểm A00 với thí sinh thực của nhóm 4

Càng lên mức điểm cao càng bất lợi cho thí sinh khối A

Ở các mức điểm cao hơn, cuộc cạnh tranh rất dữ dội khi mà càng lên cao, TS có thêm điểm cao ở môn văn và tiếng Anh đều có số lượng vượt trội so với TS A00. Tuy nhiên, ở đây chúng tôi chỉ xét đến ngưỡng 27,5 điểm, bởi đây là ngưỡng mong manh giữa đỗ - trượt ở các trường/ngành tốp trên (đặc biệt là với TS khu vực 3 khi các em không có một chút điểm cộng nào).

Nếu chỉ xét riêng TS có ưu thế về điểm tiếng Anh, cuộc cạnh tranh của các TS A00 chưa quá căng thẳng. Chẳng hạn, ở mốc điểm 22,25, trong số 14 em nhóm 3 thì có 10 em A00. Càng lên mốc điểm cao hơn, TS A00 càng ít đi, thay vào đó là những em có lợi thế điểm cao môn tiếng Anh. Ở mốc 25 điểm cho đến mốc 27,5 điểm, cứ 20 TS nhóm 3 thì chỉ còn 10 TS A00.

Thua "trắng" ở môn văn

Còn nếu thêm cả yếu tố môn văn (bên cạnh môn tiếng Anh) góp vào thành phần điểm của một tổ hợp, thì cuộc cạnh tranh của TS khối A00 càng nhọc nhằn.

Ở mức từ 22,5 - 23 điểm, TS A00 còn chiếm từ khoảng 40,6 - 44,3% tổng số TS nhóm 4. Nhưng càng lên cao, số lượng TS A00 càng "lép vế", đến ngưỡng 25 điểm (mức điểm này thậm chí có thể trượt các ngành/trường tốp 2, với TS KV3), thì A00 chỉ chiếm 29,2%. Đến ngưỡng 26, TS A00 chỉ còn 26,8%. Bình quân 10 em A00 là phải "chọi" với 37 em khác có điểm hơn nhờ có ưu thế điểm văn và tiếng Anh cao hơn.

Hình ảnh so sánh phổ điểm mức cao các môn lý, hóa của thí sinh chọn thi KHTN và văn của thí sinh chọn thi KHXH

Để xem xét yếu tố điểm thi tiếng Anh, văn tác động thế nào tới TS điểm cao khối D01, Thanh Niên đã làm một thống kê và so sánh phổ điểm thi các môn lý, hóa của TS chọn thi KHTN và điểm thi tiếng Anh, văn của các TS chọn thi KHXH. Kết quả cho thấy điểm tiếng Anh không có mấy tác động với ngưỡng điểm cao. Tức là số TS đạt mức điểm 8 trở lên các môn hóa, lý cao hơn số TS đạt 8 điểm trở lên môn tiếng Anh (chỉ so sánh điểm thi tiếng Anh của TS chọn thi KHXH). Còn ở mức 9 điểm trở lên thì TS điểm cao tiếng Anh vượt lên TS điểm cao hóa, lý, nhưng mức này (bình quân 9 điểm mỗi môn, nghĩa là 27 cho 3 môn) thì chủ yếu TS đều đã đỗ nên chúng tôi không cho rằng những TS đã đạt đến ngưỡng này thì không còn nguy cơ cao trượt NV1.

Hình ảnh so sánh phổ điểm A00 với thí sinh thực của nhóm 3 và nhóm 4

Nhưng xét phổ điểm môn văn cho thấy ngưỡng điểm từ 8 - 9,5 điểm, môn văn luôn ở mức cao vượt trội. Trong khi đó, 2 đường phổ điểm hóa, lý ở mức từ 8 - 8,75 gần như nằm đè lên nhau. Cụ thể, mức 8,75 điểm, lý có 17.741 em, hóa có 18.309 em, thì văn là 34.910 em.